Tarımsal Uygulamalar ve Çevreye Etkileri

Çevre; insan, hayvan ve bitki üçlüsünün bir arada yaşadığı dış ortama denir. Çevre, insan eliyle yapılmış unsurları ihtiva eden yapay çevre ile doğal çevreden meydana gelmiştir. Çevre kirliliği ise, düzensiz kentleşme ve bilinçsiz sanayileşme ve bilinçsiz uygulamalar dolayısıyla insanlarla, içinde yaşadığı doğal çevre arasındaki dengenin bozulmasıdır (3,4). Çevre kirliliğini oluşturan sebepler olarak başlıca; düzensiz ve hızlı sanayileşmeyi ve/veya kentleşmeyi, çevreye bırakılan organik yada inorganik atıkları, tarim arazilerinin amaç dışı kullanımı ve yanlış tarımsal uygulamaları sayabiliriz .
Günümüzde yanlış tarımsal uygulamalardan kaynaklanan kirlilik önemli boyutlardadır. Bu zararın tamamen önlenmesi veya en aza indirilebilmesi için ana hatlarıyla şu hususlara dikkat etmek gereklidir:

a) Zirai ilaçların hatalı ve bilinçsiz kullanımı çevre sağlığı açısından önemli bir risk taşıdığından; bu riskin en aza indirilebilmesi için kontrollü ve optimum miktarda pestisid kullanımına gidilmelidir.

b) Kimyasal gübrelerin sebep olduğu çevre komplikasyonlarını en aza indirebilmek uygun ve dengeli gübre kullanımıyla mümkün olacaktır. Bunun için de toprak analizlerine gereken önem verilmeli, toprağı tanımadan aşırı ve gereksiz gübre kullanımına gidilmemelidir.

c) Tarım alanlarında kullanılan sulama sularının aşırı tuzlu ve çeşitli kimyasallarla bulaşık olmamasına özen gösterilmeli ve toprağı aşırı derecede sulamaktan kaçınılmalıdır. Fazla suyun tahliyesini sağlayacak gerekli drenaj kanalları kurulmalıdır.

d) Toprak işleme faaliyetleri arazinin konumu, yapısı ve iklim faktörleri dikkate alınarak “doğru bir biçimde yapılmalı, gereksiz toprak işlemeden kaçınılmalıdır.

e) Bitkisel hormonların kullanımında tavsiye edilen ölçülere dikkat edilmeli, gerekli denetim sağlanmalı, insan sağlığı açısından oldukça riskli görünen ve bünyede kümülatif bir etkiye sahip olan bu kimyasallarda bir standardizasyona gidilmelidir.

f) Anız artıklarının yakılması; toprağa organik madde kazandırmakla sağlayacağı yarar, hastalık ve zararlılara ortam hazırlamak şeklindeki zararından daha az ise, kışlık buğday ve arpadan sonra ikinci ürün yetiştirilecekse ve ayrışmaya etki eden faktörlerden özellikle nem yetersizse bu durumlarda tercih edilmeli, aksi taktirde anız artıkları yakılmamalıdır.

g) Hayvansal artıklardan elde edilen gübre ve idrar kullanımı belirli ölçüler içinde olmalı ayrıca silo sızıntı suyu ve peynir suları gb. organik atıklar akarsu ve göllere dökülmemeli, bu tip tesislerde mutlaka arıtma birimleri kurulmalıdır. Bilindiği gibi toprak, su ve hava, tarımın ve bütün hayati faaliyetlerin vazgeçilmez kaynağını oluşturmaktadırlar. Havası, suyu ve toprağı kirlenmemiş, gürültüden ve diğer kirliliklerden uzak, temiz, güzel, yeşil ve sağlıklı bir çevre; günümüz insanının en büyük isteği, geleceğe huzurla bakabilmenin en büyük teminatıdır.

Makalenin tamamını okumak için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz.

Ekoloji Dergisi, Tarımsal Uygulamalar ve Çevreye Etkileri.