Nitrik oksit sentaz blokajı ile hipertansiyon oluşturulan sıçanlarda propolis, CAPE ve polen’in kan basıncı, ADMA, NF-κB ve paraoksanaz düzeylerine etkileri

Mehmet Fuat Gülhan
Doktora Tezi, Niğde Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Anabilim Dalı, 2014, 129 s.
TEZ NO: 351991
Sorgu Penceresine TEZ NO’yu yazarak Ayrıntılı Bilgi ve PDF dökümana ulaşmak için tıklayınız

ÖZET
Nω-nitro-L-arjinin-metil ester (L-NAME) ile hipertansif yapılan sıçanlarda propolis, kafeik asit fenil ester (CAPE) ve polen uygulaması sonucu paraoksanaz (PON1) aktivitesi, toplam antioksidan seviye (TAS), toplam oksidan seviye (TOS), oksidatif stres indeksi (OSİ), asimetrik dimetilarjinin (ADMA) ve nükleer faktör kappa B (NF-κB) seviyeleri ve kan basıncında meydana gelen değişimler araştırılmıştır. Deneysel araştırmalar için 35 adet Spraque dawley ırkı sıçanlar kullanılmıştır. Çalışmada; kontrol (0.5 cc serum fizyolojik), hipertansiyon (L-NAME=HT) (40 mg/kg/gün), HT+propolis (200 mg/kg/gün), HT+polen (100 mg/kg/gün) ve HT+CAPE (50 µM/kg/gün) olmak üzere 5 deneysel grup belirlenmiş olup 28 gün boyunca kontrol grubu dışında bütün deneysel gruplara L-NAME uygulaması devam etmiştir. 28 günlük uygulamanın ilk 14 gününde kontrol dışındaki gruplara sadece L-NAME, 14. günden sonra L-NAME grubu hariç diğer gruplara antioksidan maddeler belirlenen dozlarla uygulanmıştır. Çalışmanın 0, 14 ve 28. günlerinde deney hayvanlarının kan basınçları tail cuff yöntemiyle ölçülmüştür. 28. gün sonunda dekapite edilen sıçanların kan, kalp ve böbrek doku numuneleri alınıp bu dokularda PON1 aktivitesi, TAS, TOS, OSİ, ADMA ve NF-κB seviyeleri ölçüldü ve veriler istatistiksel (P<0.05) olarak değerlendirildi. Uygulamanın 14. gününde L-NAME uygulama gruplarının (HT) kan basıncı değerleri kontrol grubu verilerine göre anlamlı olarak (P<0.05) yükselirken, 14. günden sonra propolis, CAPE ve polen uygulanan grupta kan basıncı sonuçları HT grubuna göre düşüş gösterdi (P<0.05). Sıçan serumlarının PON1 aktiviteleri HT grubunda kontrole göre azalırken (P<0.05), L-NAME ile birlikte uygulanan propolis, CAPE ve polen grupları HT grubu ile karşılaştırıldığında anlamlı olarak arttı (P<0.05). Kalp dokusu PON1 seviyeleri L-NAME uygulanan grupta kontrol grubuna göre anlamlı olarak azalırken (P<0.05), antioksidan takviyesi yapılan gruplar HT grubu ile karşılaştırıldığında; CAPE ilavesi yapılan grubun PON1 aktivitesinde anlamlı bir değişimin olmadığı (P>0.05), propolis ve polen verilen grupların PON1 seviyelerinin istatistiksel olarak artış (P<0.05) gösterdiği belirlenmiştir. Böbrek dokusunda HT grubu PON1 seviyeleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak azalmıştır (P<0.05). Propolis, CAPE ve polen ilavesi yapılan grupların PON1 aktiviteleri, HT grubuna göre anlamlı artışlar göstermiştir (P<0.05). Sıçan dokularında; TAS değerleri HT grubunda kontrole göre istatistiksel olarak azalırken (P<0.05), antioksidan maddelerin eklendiği gruplarda ise HT grubuna göre anlamlı artışlar (P<0.05) saptandı. TOS verileri ise HT grubunda kontrole göre en yüksek seviyelere (P<0.05) ulaşırken, antioksidan takviyesi yapılan gruplarda bu seviyelerin düşüş (P<0.05) gösterdiği gözlendi. Kan, kalp ve böbrek dokularındaki ADMA ve NF-κB seviyeleri; HT grubunda kontrol grubu verilerine göre anlamlı artışlar (P<0.05) gösterdi. HT ile birlikte antioksidan ajanların uygulandığı gruplarda ADMA ve NF-κB değerleri, sadece L-NAME uygulanan grup ile karşılaştırıldığında anlamlı olarak azaldı (P<0.05). Literatür araştırmalarına göre, L-NAME ile NOS inhibisyonu oluşturulan sıçanlarda propolis ve CAPE’nin kan basıncı üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmış çalışmalara rastlanırken polen ekstraktı uygulaması ile ilgili bir çalışmaya rastlanmadı. Yükselen kan basıncının düzenlenmesinde polen ve propolis ekstraktının daha etkili terapötik maddeler olması sebebiyle, kimyasal olarak elde edilen CAPE yerine doğal arı ürünlerinin kullanımı önerilebilir. Uygulanan antioksidan etkili arı ürünlerinin hipertansiyon sonucu meydana gelen inflamasyon yolağının işleyişini engellediği yapılan çalışma ile ortaya konulmuştur. L-NAME ile hipertansif yapılan deney hayvanlarına uygulanan doğal arı ürünleri olan propolis ve polenin kan, kalp ve böbrek dokularındaki PON1 aktivitesini arttırıcı etkiler gösterdiği ilk kez bu çalışma ile ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Hipertansiyon, L-NAME, Paraoksanaz, Propolis, Kafeik asit fenil ester, Polen, Kan basıncı, Total antioksidan seviye, Total oksidan seviye, Oksidatif stres indeksi, Asimetrik dimetilarjinin, Nükleer faktör kappa B