Türkiye’deki bal numunelerinde bulunan hidroksimetilfurfural miktarı, stabilitesi ve hidroksimetilfurfural miktar tayini analitik metod validasyonu

Celaleddin İpek
Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Analitik Kimya Anabilim Dalı, 2012, 87 s.
TEZ NO: 310157
Sorgu Penceresine TEZ NO’yu yazarak Ayrıntılı Bilgi ve PDF dökümana ulaşmak için tıklayınız

ÖZET
Bu çalışmada, balda bulunan ve bala yapılan ısıl işlemler, balın uzun süreli bekletilmesi ve saklama koşulları sonucu ortaya çıkan Hidroksimetilfurfural (HMF) içeriği ve analiz süresi boyunca stabilitesi incelenmiştir. Pazarda bulunan ve yerel olarak üretilen bal örneklerinin HMF içerikleri ters fazlı yüksek performanslı sıvı kromatografisi ile tayin edilmiştir. Çok eski zamanlardan beri tüm kültürlerde kullanılan balın birçok hastalığı tedavi etmede alternatif ilaç olarak alındığı ve bir antioksidan kaynağı olduğu, kalp krizi riskini azalttığı, antikanserojen, bağışıklık sistemini kuvvetlendirici, katarakt ve iltihap alıcı özellikleri gibi çok geniş farmakolojik etkisi olduğu bilinmektedir. HMF’nin ise balın kalitesini düşürdüğü ve insan sağlığı üzerine olumsuz etkisi olduğu düşünülmektedir. Çalışmada ilk olarak seçici, hassas ve tekrarlanabilirliği yüksek bir HPLC yöntemi geliştirilmiş ve analitik metot valide edilmiştir. Birçok dereceli ve izokratik elüsyon sistemi denenmiş ve en uygun sistem bulunmuştur. Hareketli faz bileşenleri olarak, A: Su (pH’ı H2SO4 ile 3,0’a ayarlanmış) ve B: Asetonitril (ACN) kullanılmıştır. RP-HPLC sistemi: Phenomenex C18 4,6 mm x 250 mm, 5 µm kolon, akış hızı 1mL / dakika, ?=285 nm dalga boyu ve diod dizi dedektör (DAD) kullanılmıştır. HMF miktarına ve HMF analizine etki eden faktörler incelenmiş, Carrez solüsyonlarının, ısının, ışığın ve bekletilme sürelerinin etkisi bulunmuştur. ICH’e göre Akdeniz kuşağında bulunan Türkiye’nin normal koşulu olan 25±2 ºC sıcaklık ve %60±5 nem değerlerinde, ara koşul olan 30±2 ºC sıcaklık ve %65±5 nem değerlerinde, hızlandırılmış koşul olan 40±2 ºC sıcaklık ve %75±5 nem değerlerinde bekletilen numunelere 3 aylık stabilite çalışması yapılmıştır. Pazarda bulunan 6 ve yöresel olarak üretilen 4 farklı bal numunelerine, pazarda bulunan 1 reçel numunesine, yöresel olarak üretilen 1 reçel numunesine ve yine yöresel olarak üretilen 1 pekmez numunesine HMF analizi yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Bal; Hidroksimetilfurfural; Miktar tayini; Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC).